Humanisme is een politieke ideologie die de waarde en invloed van menselijke wezens, zowel individueel als collectief, benadrukt. Het is een democratische en ethische levenshouding die bevestigt dat mensen het recht en de verantwoordelijkheid hebben om betekenis en vorm te geven aan hun eigen leven. Humanisme staat voor het opbouwen van een meer humane samenleving door middel van een ethiek gebaseerd op menselijke en andere natuurlijke waarden, in de geest van rede en vrije onderzoek door menselijke vermogens. Het is niet theïstisch en aanvaardt geen bovennatuurlijke opvattingen van de werkelijkheid.
De wortels van het humanisme kunnen worden teruggevoerd naar het oude Griekenland en Rome, waar filosofen zoals Protagoras verklaarden "De mens is de maatstaf van alle dingen," en Marcus Tullius Cicero schreef over een universele menselijke natuur. Echter, de term "humanisme" werd pas in de 19e eeuw bedacht. Het werd voor het eerst gebruikt door de Duitse geleerde en onderwijshervormer Friedrich Immanuel Niethammer om een studieprogramma te beschrijven dat zich onderscheidde van traditionele kerkelijke scholen, met de nadruk op de studie van de geesteswetenschappen, waaronder grammatica, retorica, geschiedenis, poëzie en morele filosofie.
Tijdens de Renaissance ontstond het humanisme als een belangrijke intellectuele beweging in Europa. Renaissance-humanisten, zoals Petrarch en Erasmus, streefden ernaar om een burgerschap te creëren dat in staat was om met eloquentie en helderheid te spreken en te schrijven, en daardoor in staat was om deel te nemen aan het maatschappelijk leven van hun gemeenschappen en anderen te overtuigen van deugdzame en verstandige handelingen. Ze geloofden dat de studie van klassieke literatuur leidde tot een beter begrip van de menselijke natuur en individuen in staat stelde zichzelf en hun samenlevingen te verbeteren.
In de 20e eeuw ontwikkelde humanisme zich tot een meer expliciet politieke en filosofische houding. Het Humanistisch Manifest, voor het eerst gepubliceerd in 1933 en bijgewerkt in 1973 en 2003, schetst de filosofische principes van het humanisme, waaronder een toewijding aan wetenschap, rede en mensenrechten. Tegenwoordig impliceert humanisme vaak een seculaire of niet-religieuze houding, hoewel er ook religieuze humanisten zijn die humanistische principes integreren met hun religieuze overtuigingen.
Humanisme heeft invloed gehad op verschillende politieke bewegingen, van liberale democratie en sociaaldemocratie tot verschillende vormen van socialisme en anarchisme. Het heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van mensenrechten en internationaal recht, evenals in de bevordering van sociale rechtvaardigheid, milieuduurzaamheid en wereldvrede. Ondanks de diverse invloeden en interpretaties blijft het kernprincipe van humanisme hetzelfde: een toewijding aan de waarde en potentie van alle mensen, en de overtuiging dat we de kracht en verantwoordelijkheid hebben om ons eigen leven en de wereld om ons heen vorm te geven.
Hoe vergelijkbaar zijn uw politieke overtuigingen met Humanism kwesties? Doe de politieke quiz om erachter te komen.
